Khám phá cấu tạo máy phay CNC và chức năng từng bộ phận

Máy phay CNC được xem là “trái tim” trong các nhà máy gia công cơ khí hiện đại nhờ khả năng gia công tự động, độ chính xác và linh hoạt vượt trội. Không chỉ mang lại hiệu suất sản xuất cao, máy phay CNC còn mở rộng giới hạn sáng tạo trong chế tạo chi tiết máy, khuôn mẫu, linh kiện kỹ thuật… Để vận hành tối ưu và khai thác hiệu quả thiết bị này, hiểu rõ cấu tạo máy phay CNC cùng chức năng từng bộ phận là điều hết sức quan trọng. Bài viết dưới đây cam kết mang đến cho bạn cái nhìn chi tiết, trực quan và dễ hiểu nhất về cấu tạo máy phay CNC!

Ảnh khám phá cấu tạo máy phay CNC và chức năng từng bộ phận

Máy phay CNC là gì?

Máy phay CNC là loại máy gia công cơ khí sử dụng hệ thống điều khiển tự động bằng máy tính để điều khiển chuyển động của dao cắt theo trục X, Y, Z. Nhờ công nghệ lập trình G-code, máy phay CNC cho phép gia công chính xác các chi tiết kim loại hoặc phi kim với độ lặp lại cao, tiết kiệm thời gian và nâng cao năng suất. Đây là thiết bị không thể thiếu trong sản xuất công nghiệp hiện đại, từ gia công khuôn mẫu đến chế tạo linh kiện cơ khí có độ chính xác cao.

Ảnh máy phay CNC

Tổng quan cấu tạo máy phay CNC: Gồm những phần nào?

Phần cơ khí là bộ phận trực tiếp thực hiện quá trình cắt gọt vật liệu trong máy gia công. Đây là nơi quy tụ các thành phần trọng yếu như thân máy, bàn máy, trục chính, hệ thống dẫn hướng và cơ cấu kẹp giữ dao/phôi. Được thiết kế chắc chắn, phần cơ khí chịu trách nhiệm truyền động chính xác và ổn định, đảm bảo mọi thao phay diễn ra hiệu quả.

1. Khung máy (Frame)

Khung máy là bộ phận đảm bảo sự ổn định và chính xác cho quá trình gia công, hạn chế rung động. Vật liệu phổ biến:

• Gang đúc có độ cứng cao, hấp thụ rung động tốt, giúp máy chạy êm ái và nâng cao độ chính xác, nhưng trọng lượng lớn và giá thành cao.
• Thép hàn có ưu điểm nhẹ hơn, giá thành thấp, dễ gia công, phù hợp với máy di động hoặc máy cỡ vừa và nhỏ, tuy nhiên khả năng giảm rung động và độ bền ổn định thường kém hơn gang đúc.

Ảnh khung máy phay CNC

2. Bàn máy (Machine table)

Bàn máy là nơi đặt và cố định vật liệu gia công. Bàn máy CNC cần đảm bảo độ cứng, độ phẳng để quá trình gia công diễn ra chính xác và ổn định.

• Chức năng: Giữ và cố định phôi.
• Phân loại: Bàn máy cố định, bàn kẹp chữ T, bàn máy xoay (trục thứ 4, 5).

3. Trục chính (Spindle)

Trục chính của máy phay CNC thường được điều khiển bằng các hệ thống servo hoặc bước. Theo các lệnh được lập trình sẵn, trục chính tạo ra các phép gia công theo yêu cầu trên vật liệu.

• Chức năng: Gắn dao cụ và tạo ra chuyển động quay để cắt vật liệu.
• Các thông số quan trọng: Tốc độ (RPM), công suất (kW), loại côn (BT, HSK, CAT).
• Lắp đặt: Tùy theo từng loại máy mà trục chính sẽ được đặt theo chiều dọc hay chiều ngang. Máy phay ngang, trục chính sẽ được xoay ngang và máy phay dọc, trục chính sẽ được xoay dọc.

Ảnh trục chính máy phay CNC

4. Gá đỡ dao (Tool holder)

Gá đỡ dao được gắn vào trục chính của máy phay CNC và giữ dao chắc chắn.

• Chức năng: Đảm bảo dao không bị rung hay di chuyển để quá trình gia công chính xác nhất.
• Số lượng: Với các máy phay lớn thì đây sẽ là 1 hệ thống lên tới 200 – 300 ổ chứa dao.

5. Bộ thay dao tự động (ATC)

Bộ thay dao tự động có chức năng tự động thay đổi dao hiện tại bằng một dao khác đã được lập trình sẵn. Với một số máy gia công nhỏ, ít dao thì bộ chứa dao chính là đài thay dao ATC.

• Chức năng: Tự động thay đổi dao cụ theo chương trình.
• Các loại phổ biến: Dạng đĩa, dạng xích.

Ảnh bộ thay dao tự động máy phay

6. Bộ điều khiển (CNC control panel)

Bộ điều khiển CNC là nơi điều khiển và tương tác với máy phay CNC. Nó là nơi người vận hành thiết lập và điều khiển quá trình gia công để tạo ra sản phẩm mong muốn.

• Chức năng: Phiên dịch G-code/M-code và gửi lệnh đến các động cơ.
• Các hãng sản xuất nổi tiếng: Fanuc, Siemens, Mitsubishi, Heidenhain.

Ảnh bộ điều khiển máy phay

7. Hệ thống truyền động và dẫn hướng

• Vít me bi: Biến chuyển động quay thành tịnh tiến, đảm bảo độ chính xác.
• Ray trượt tuyến tính: Đảm bảo các trục di chuyển mượt mà và chính xác.

Ảnh đai ốc vitme máy phay CNC

8. Động cơ các trục

Hệ thống điều khiển là bộ phận trung tâm, chịu trách nhiệm kiểm soát và điều phối mọi hoạt động của máy trong quá trình gia công. Nhờ hệ thống này, các chuyển động, thao tác và chu trình làm việc của máy được thực hiện tự động, chính xác theo lập trình, đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng đồng đều và năng suất cao.

• Động cơ servo:

+ Điều khiển phức tạp, giá cao hơn

+ Có feedback encoder nên chính xác tuyệt đối

+ Giữ mô-men ổn định ở tốc độ cao, đáp ứng tải lớn, tự động điều chỉnh sai số

+ Phù hợp máy công nghiệp, yêu cầu chất lượng và tốc độ cao

• Động cơ bước:

+ Điều khiển đơn giản, giá thành rẻ

+ Dễ lắp đặt, phù hợp máy nhỏ/hobby

+ Mô-men giảm khi tốc độ tăng, có thể mất bước ở tải lớn

9. Hệ thống phản hồi

Hệ thống phản hồi đo lường và báo cáo vị trí chính xác của các trục về bộ điều khiển, tạo thành một vòng lặp kín.

10. Tủ điện và giao diện vận hành

• Tủ điện: Chứa các driver, bộ nguồn và thiết bị điện.
• HMI: Màn hình và bảng điều khiển để người vận hành tương tác.

11. Các hệ thống phụ trợ quan trọng khác

• Hệ thống làm mát: Làm mát dụng cụ cắt và phôi.
• Hệ thống bôi trơn: Đảm bảo các bộ phận cơ khí hoạt động trơn tru.
• Đồ gá: Dùng để kẹp chặt phôi.

Nguyên lý hoạt động của máy phay CNC

Nguyên lý chung của máy phay CNC là chi tiết cần gia công được kẹp chặt trên mặt bàn máy. Chi tiết có thể được kẹp trực tiếp trên bàn máy hoặc được giữ cố định bằng ê tô hoặc đồ gá. Trục chính bao gồm dụng cụ cắt sau đó được định vị theo chiều dọc hoặc chiều ngang. Trong cấu hình này, dụng cụ có thể đạt đến nhiều vị trí XYZ khác nhau trên phôi và bắt đầu các thao tác cắt và định hình. Khi thực hiện, phôi hoặc chi tiết có thể được cố định, lắp đặt hoặc di chuyển/định vị bởi bàn máy theo hướng tuyến tính với trục chính bằng dụng cụ cắt. Điều này cho phép loại bỏ vật liệu theo hình dạng mong muốn cần thiết cho chi tiết gia công.

Phân loại chi tiết các loại máy phay CNC

1. Phân loại theo hướng của trục chính

Loại máy này được phân biệt chủ yếu bởi hướng lắp đặt của trục chính (spindle), ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng gia công và hình dạng chi tiết.

2. Phân loại theo số trục gia công

Đây là cách phân loại phổ biến nhất, dựa vào số trục chuyển động độc lập mà máy có thể điều khiển đồng thời.

3. Phân loại theo cấu trục khung máy

Cấu trúc khung máy quyết định sự ổn định, hành trình và độ cứng vững của máy.

TOP 5 máy phay CNC đáng mua nhất

1. Máy phay CNC trục ngang ACE MICROMATIC GROUP MHC-800

*Thông số kỹ thuật:

• Hành trình X/Y/Z: 1500 / 1200 / 1300 mm
• Khoảng cách từ mặt trục chính đến mặt bàn: 150 - 1450 mm
• Kích thước bàn: 800 x 1200 mm (có 2 mặt)
• Tải trọng tối đa trên bàn: 2000 kg
• Thời gian thay pallet: 45 giây
• Chiều cao bàn từ sàn: 1250 mm
• Chuôi dao: BT-50 / HSK A100
• Tốc độ tối đa: 4000 vòng/phút
• Công suất trục chính: 30/22 kW
• Tốc độ cắt: 1 - 10,000 mm/phút
• Tốc độ chạy nhanh: 40 m/phút trên cả 3 trục
• Số lượng dao: 60 (có thể tùy chọn)
• Đường kính dao: 125 / 250 mm
• Trọng lượng dao tối đa: 20 kg
• Chiều dài dao tối đa: 400 mm
• Dạng thay dao: cánh tay đôi (Twin Arm)
• Sai số vị trí: 0.010 mm
• Tái lập: ±0.003 mm
• Kích thước (D x R x C): 9500 x 4770 x 4500 mm
• Trọng lượng: 28,000 kg
• Hệ điều khiển: FANUC 0iMF+

Ảnh Máy phay CNC trục ngang ACE MICROMATIC GROUP MHC-800

2. Máy phay CNC trục đứng MAZAK VCN-700E

*Thông số kỹ thuật:

• Hành trình X/Y/Z: 2032 / 700 / 720 mm
• Kích thước bàn máy: 2032 mm (80 in) (chiều ngang) x 700 mm (27.56 in) (chiều dọc)
• Tốc độ trục chính: 15,000 vòng/phút
• Công suất động cơ trục chính: 11 kW (15 hp)
• Số lượng dao trong ổ đựng: 60 dụng cụ
• Chuôi côn trục chính: BT-40
• Thiết kế: Khung chữ C truyền thống, chân đế cứng vững giảm rung để nâng cao độ ổn định
• Hệ thống thay dao tự động (ATC): Nhanh, tin cậy với thời gian thay dao khoảng 2,9 giây
• Ứng dụng: Gia công tốc độ cao, mô-men xoắn lớn, thích hợp với vật liệu như nhôm, đồng, đồng thau và các vật liệu phi sắt khác
• Hệ điều khiển: Mazatrol SmoothG, giao diện thân thiện hỗ trợ người vận hành trong việc lập trình và kiểm tra dễ dàng
• Trọng lượng máy: Xấp xỉ 6000 - 12000 kg (tùy model và phiên bản)

Ảnh Máy phay CNC trục đứng MAZAK VCN-700E

3. Máy phay CNC trục đứng MAKINO PS105

*Thông số kỹ thuật:

• Hành trình X/Y/Z: 1050 / 510 / 460 mm
• Kích thước bàn máy: 1,300 x 510 mm
• Tải trọng tối đa trên bàn: 800 kg
• Côn trục chính: CAT40 (tuỳ chọn HSK-A63)
• Tốc độ trục chính: 14,000 vòng/phút
• Công suất động cơ trục chính: 18.5 kW (liên tục), 30 kW (giới hạn 15 phút)
• Tốc độ chạy nhanh: X: 48,000 mm/phút - Y, Z: 36,000 mm/phút
• Tốc độ cắt: 30,000 mm/phút
• Hệ thống thay dao tự động (ATC): Số lượng dao: 30 hoặc tuỳ chọn 60
• Thời gian thay dao: 1.3 giây
• Kích thước máy (Dài x Rộng): 2,800 x 3,760 mm
• Chiều cao máy: 2,555 mm (tiêu chuẩn) hoặc 2,660 mm (bản tùy chọn High Column)
• Trọng lượng máy: 7,300 kg
• Hệ điều khiển: Fanuc hoặc Makino Professional 6

Ảnh Máy phay CNC trục đứng MAKINO PS105

4. Máy phay CNC đứng HISION VMC850 II

*Thông số kỹ thuật:

• Hành trình X/Y/Z: 850 / 500 / 500 mm
• Kích thước bàn máy: 1000 x 500 mm
• Tải trọng tối đa trên bàn: 600 kg
• Kích thước rãnh T bàn: 5 x 18 x 80 mm
• Tốc độ chạy nhanh: 36 m/phút (X/Y/Z)
• Tốc độ cắt: 15 m/phút (X/Y/Z)
• Loại trục chính: Direct Drive
• Tốc độ trục chính tối đa: 12,000 vòng/phút
• Công suất trục chính: 11/15 kW
• Đường kính chuôi trục chính: BT40
• Hệ thống thay dao tự động (ATC): 24 dao dạng cánh tay
• Thời gian thay dao: 2,5 giây
• Sai số vị trí: ±0.005 mm
• Độ lặp lại: ±0.007 mm
• Hệ điều khiển: Mitsubishi M80A hoặc FANUC 0i
• Trọng lượng máy: 6 tấn
• Kích thước máy (Dài x Rộng x Cao): 2500 x 3400 x 2550 mm

Ảnh Máy phay CNC đứng HISION VMC850 II

5. Máy phay CNC đứng DOOSAN MYNX II 5400

*Thông số kỹ thuật:

• Hành trình X/Y/Z: 1370 / 540 / 610 mm
• Kích thước bàn máy: 1600 x 540 mm
• Tải trọng trên bàn: 600 kg
• Tốc độ trục chính: 12,000 vòng/phút
• Côn trục chính: CAT40 hoặc BT40
• Công suất động cơ trục chính: 22 kW
• Hệ thống thay dao tự động (ATC): 30 dao
• Tốc độ chạy nhanh: 48 m/phút
• Độ chính xác vị trí: ±0.005 mm
• Độ lặp lại: ±0.003 mm
• Hệ điều khiển: Fanuc 31i hoặc 32i
• Trọng lượng: 6500 kg
• Kích thước máy: 2800 x 3850 x 2700 mm

Ảnh Máy phay CNC đứng DOOSAN MYNX II 5400

Nắm vững các thành phần cấu tạo máy phay CNC và vai trò từng bộ phận sẽ giúp bạn lựa chọn, vận hành và bảo dưỡng thiết bị hiệu quả, an toàn trong sản xuất. Hiểu rõ cấu tạo máy phay CNC cũng là bước quan trọng để khai thác tối ưu công nghệ và nâng cao năng suất. Nếu cần tư vấn chuyên sâu hoặc lựa chọn máy phù hợp, hãy liên hệ Kỷ Nguyên Máy qua hotline: 077.209.8686 để được hỗ trợ tận tình!

>> Có thể bạn quan tâm:

• Top 10 Các Loại Máy CNC Gỗ Được Ưa Chuộng Nhất Hiện Nay
• Top 7 - Các Loại Máy Phay Fanuc CNC Phổ Biến Nhất Hiện Nay
• Cấu Tạo Máy CNC Là Gì? Tìm Hiểu Từ A-Z Cho Người Mới
• Tìm Hiểu Cấu Tạo Máy Cắt Plasma CNC Dành Cho Người Mới
• Tìm Hiểu Cấu Tạo Máy Phay CNC 3 Trục Chi Tiết Và Đầy Đủ
• Cấu Tạo Trục Chính Máy Phay CNC: Phân Tích Chuyên Sâu A-Z
• Máy Tiện Vạn Năng Là gì? Nguyên Lý Và Cấu Tạo Máy Tiện Vạn Năng
• Phân Tích Cấu Tạo Trục Chính Máy Tiện CNC Và Vai Trò Từng Bộ Phận
• Máy Tiện Kim Loại Là Gì? Top 5 Máy Tiện Kim Loại Phổ Biến Hiện Nay
• Các Loại Máy Tiện CNC: Tất Cả Những Gì Bạn Cần Biết Từ A-Z
• Máy Tiện Chép Hình Là Gì? Toàn Tập Về Cấu Tạo, Nguyên Lý Và Ứng Dụng
• Máy Tiện Đứng CNC Là Gì? Cấu Tạo Và Nguyên Lý Hoạt Động Chi Tiết