Bạc lót thanh truyền tay biên: cấu tạo, công dụng và hướng dẫn cách đo

Trong ngành cơ khí và sản xuất động cơ, bạc lót thanh truyền tay biên là một bộ phận quan trọng, giúp giảm ma sát và đảm bảo hiệu suất vận hành ổn định của động cơ. Dù là kỹ sư, thợ sửa chữa hay người đam mê kỹ thuật, việc hiểu rõ về bạc lót tay biên và thanh truyền sẽ giúp bạn có những quyết định đúng đắn hơn khi bảo trì, sửa chữa động cơ. Vậy bạc lót thanh truyền tay biên là gì, chức năng của nó như thế nào và cách chọn bạc lót phù hợp? Hãy cùng chúng tôi khám phá chi tiết trong bài viết này!

Ảnh Bạc lót thanh truyền tay biên

Bạc lót thanh truyền tay biên là gì?

Bạc lót thanh truyền tay biên là một bộ phận quan trọng trong động cơ đốt trong, có vai trò giảm ma sát và chống mài mòn giữa các chi tiết chuyển động như thanh truyền (tay biên), trục khuỷu và chốt piston. Bạc lót này thường được lắp tại hai đầu của thanh truyền: một đầu gắn với trục khuỷu, đầu còn lại với chốt piston linh kiện được lót trong hai đầu to, nhỏ của tay biên: bạc lót đầu to thanh truyền(*) và bạc lót đầu nhỏ thanh truyền.

(*) Bạc lót đầu to thanh truyền tiếng anh là gì?

Trong tiếng Anh, "bạc lót đầu to thanh truyền" có thể được dịch theo một số cách khác nhau, tùy thuộc vào ngữ cảnh cụ thể và loại bạc lót được sử dụng. Dưới đây là một số cách dịch phổ biến:

• Connecting rod big end bearing: Đây là cách dịch trực tiếp và được sử dụng rộng rãi nhất trong lĩnh vực cơ khí.
• Crankshaft bearing: Nếu muốn nhấn mạnh vị trí của bạc lót trên trục khuỷu, bạn có thể sử dụng cụm từ này.
• Connecting rod journal bearing: Cách dịch này nhấn mạnh chức năng của bạc lót là làm giảm ma sát giữa thanh truyền và trục khuỷu.

Giúp giảm ma sát và chịu lực trong quá trình hoạt động của động cơ. Bộ phận này đóng vai trò quan trọng trong hệ thống truyền động của động cơ, đặc biệt là trong các cơ cấu liên kết giữa trục khuỷu và piston. Bạc lót được lắp đặt tại hai đầu của thanh truyền (tay biên): một đầu lắp vào trục khuỷu, đầu còn lại lắp vào chốt piston.

Chính vì vậy, bạc lót không chỉ giúp giảm ma sát giữa các bề mặt tiếp xúc mà còn giúp tăng tuổi thọ cho các bộ phận quan trọng trong động cơ.

Cấu tạo của bạc lót trong thanh truyền

Cấu tạo của bạc lót thường bao gồm hai phần chính:

• Đầu nhỏ: Là phần trên của thanh truyền, có dạng hình trụ rỗng, dùng để lắp với chốt piston. Bên trong đầu nhỏ thường được ép bạc lót bằng đồng hoặc thép tráng hợp kim chống mòn. Đầu nhỏ có lỗ hoặc rãnh dẫn dầu bôi trơn giúp giảm ma sát giữa chốt piston và thanh truyền.
• Thân thanh truyền: Là phần nối giữa đầu nhỏ và đầu to, thường có tiết diện hình chữ I hoặc L để đảm bảo độ cứng và giảm trọng lượng. Bên trong thân có đường dẫn dầu bôi trơn từ trục khuỷu lên đầu nhỏ, giúp các chi tiết hoạt động trơn tru ở tốc độ cao.
• Đầu to: Là phần dưới của thanh truyền, nơi lắp với trục khuỷu. Đầu to thường được chia làm hai nửa (nửa liền với thân và nửa rời), ghép lại bằng bulông để thuận tiện cho việc lắp ráp và tháo lắp. Bên trong đầu to có lắp bạc lót đầu to, thường được chia làm hai nửa giống như đầu to thanh truyền. Bạc lót này giúp giảm ma sát giữa thanh truyền và trục khuỷu, đồng thời chịu lực tác động lớn từ quá trình vận hành động cơ.
• Bạc lót đầu to: Là chi tiết được lắp vào bên trong đầu to thanh truyền, thường làm từ thép tấm uốn cong, mặt trong tráng hợp kim chống mòn như đồng-chì hoặc thiếc-chì (babít). Bạc lót đầu to có thể có rãnh hoặc lỗ dẫn dầu để bôi trơn, giúp giảm ma sát, mài mòn và tăng tuổi thọ cho các chi tiết chuyển động.
• Bulông: Dùng để liên kết hai nửa của đầu to thanh truyền lại với nhau, đảm bảo độ chắc chắn và an toàn khi động cơ hoạt động ở tốc độ và tải trọng lớn.

Bạc lót trục khuỷu thường được làm từ vật liệu có độ bền cao và khả năng chống mài mòn tốt, như thép gia công bạc lót, bạc đồng hợp kim, hợp kim nhôm hoặc composite. Một số loại bạc lót trục khuỷu cao cấp có thêm các lớp phủ chống ma sát, như lớp phủ PTFE (polytetrafluoroethylene) hay các lớp phủ đặc biệt khác, nhằm tăng cường khả năng chịu nhiệt và giảm tổn hao trong quá trình vận hành.

Ảnh Cấu tạo bạc lót trục khuỷu

Công dụng của bạc lót thanh truyền tay biên

Nhiệm vụ của bạc lót thanh truyền trong quá trình vận hành của động cơ:

• Giảm ma sát: Bạc lót đóng vai trò như một lớp đệm giữa các chi tiết chuyển động, giúp giảm thiểu ma sát giữa các bề mặt tiếp xúc. Trong động cơ, thanh truyền và trục khuỷu hoặc chốt piston luôn hoạt động liên tục ở tốc độ cao, nếu không có bạc lót, ma sát giữa các bộ phận này sẽ tạo ra nhiệt lớn và gây mài mòn nhanh chóng. Bạc lót giúp tạo ra một bề mặt trơn, giảm thiểu ma sát giữa các chi tiết.
• Chịu lực: Trong quá trình vận hành, bạc lót thanh truyền tay biên phải chịu lực nén rất lớn từ các chuyển động liên tục của piston và trục khuỷu. Mỗi lần piston di chuyển, lực đẩy và lực nén tác động mạnh vào các liên kết cơ học. Bạc lót không chỉ giúp chuyển hóa và phân bố các lực này một cách hiệu quả mà còn đảm bảo rằng các chi tiết không bị biến dạng hay hư hỏng trong điều kiện hoạt động khắc nghiệt.
• Bảo vệ các bộ phận liên kết: Một trong những công dụng chính của bạc lót thanh truyền tay biên là bảo vệ các bộ phận đắt tiền và khó thay thế như thanh truyền, trục khuỷu và chốt piston.
• Tối ưu hiệu suất động cơ: Tác dụng của bạc lót trong thanh truyền ngoài các chức năng bảo vệ và giảm ma sát, bạc lót thanh truyền tay biên còn giúp tối ưu hiệu suất của động cơ. Khi ma sát giữa các chi tiết giảm đi và lực được phân bố đều, động cơ sẽ hoạt động mượt mà hơn.
• Hoạt động ở môi trường khắc nghiệt: Bạc lót được thiết kế để hoạt động bền bỉ trong các môi trường khắc nghiệt, nơi động cơ phải chịu tác động từ nhiệt độ cao, áp lực lớn và các điều kiện vận hành liên tục. Nhờ vào cấu tạo bằng các vật liệu chất lượng cao và khả năng chống mài mòn tốt, bạc lót mang lại sự tin cậy cao trong các ứng dụng đòi hỏi khắt khe.

Ảnh Công dụng của bạc lót thanh truyền tay biên

Trong quá trình vận hành của động cơ, sự chuyển động liên tục và tác động của các lực lớn có thể gây hư hỏng cho những bộ phận này. Bạc lót trục khuỷu đóng vai trò là một lớp đệm bảo vệ quan trọng.

Sự khác biệt giữa bạc lót tay biên và bạc lót thanh truyền

Bạc lót tay biên và bạc lót thanh truyền thường bị hiểu lầm là hai bộ phận khác nhau. Tuy nhiên, chúng thực ra chỉ là những cách gọi khác nhau cho cùng một bộ phận. Trong một số trường hợp, tên gọi bạc lót có thể phụ thuộc vào vị trí lắp đặt của nó:

• Bạc lót tay biên: Bạc lót tay biên thường được lắp giữa chốt tay biên và trục khuỷu. Nó nằm trong phần lỗ của đầu lớn tay biên (nơi tay biên gắn với trục khuỷu). Bạc lót giúp giảm ma sát giữa tay biên và trục khuỷu trong quá trình hoạt động. Điều này là quan trọng vì tay biên phải chịu lực va đập lớn từ quá trình nén và cháy trong buồng đốt, và việc bảo vệ bề mặt của tay biên, cũng như trục khuỷu, tránh khỏi mài mòn và biến dạng là cần thiết. Bạc lót còn giúp phân bổ đều tải trọng trên trục khuỷu và tay biên.
• Bạc lót thanh truyền: Bạc lót thanh truyền cũng lắp tại vị trí giữa trục khuỷu và đầu lớn của thanh truyền, hoặc giữa chốt piston và đầu nhỏ của thanh truyền (tuỳ vào thiết kế của động cơ). Mục đích của bạc lót thanh truyền là giảm ma sát giữa thanh truyền và các bề mặt mà nó tương tác, đảm bảo chuyển động trơn tru và hiệu quả. Bạc lót giúp giảm thiểu lực ma sát khi thanh truyền di chuyển trong suốt quá trình biến đổi chuyển động của piston thành chuyển động quay của trục khuỷu.

Ảnh Bạc lót trục khuỷu

Khi nào cần thay thế bạc lót thanh truyền tay biên?

Việc kiểm tra và thay thế bạc lót thanh truyền tay biên định kỳ là rất quan trọng để đảm bảo động cơ hoạt động tốt. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy đã đến lúc cần thay thế bạc lót:

• Tiếng ồn từ động cơ: Nếu nghe thấy tiếng gõ hoặc âm thanh lạ từ động cơ, đó có thể là dấu hiệu bạc lót đã bị mài mòn.
• Hiệu suất động cơ giảm: Động cơ có thể mất lực hoặc không đạt được công suất tối đa do bạc lót bị mài mòn làm tăng ma sát.
• Dấu hiệu mài mòn trên các bộ phận liên kết: Nếu các bộ phận như trục khuỷu hoặc chốt piston có dấu hiệu bị mài mòn, bạc lót có thể đã hỏng và cần được thay thế.

Hướng dẫn cách đo bạc lót thanh truyền tay biên

Dưới đây là hướng dẫn cách đo ống lót thanh truyền tay biên, quý khách hàng vui lòng làm theo hướng dẫn để có thể xác định chính xác sản phẩm cần tìm nhé!

Ảnh Hướng dẫn cách đo bạc lót thanh truyền tay biên

Bạc lót thanh truyền tay biên là một chi tiết nhỏ nhưng đóng vai trò lớn trong hiệu suất và tuổi thọ của động cơ. Việc hiểu rõ về cấu tạo, chức năng và cách chọn bạc lót sẽ giúp bạn bảo trì, sửa chữa động cơ hiệu quả hơn. Nếu bạn cần tư vấn thêm về các loại bạc lót thanh truyền tay biên, hãy liên hệ với Kỷ Nguyên Máy qua hotline 077.209.8686 ngay hôm nay để nhận được tư vấn từ các chuyển viên dày dặn kinh nghiệm!