Thanh trượt là gì? Nguyên lý hoạt động và cơ cấu thanh trượt dẫn hướng

Thanh trượt dẫn hướng là linh kiện cnc dùng để dẫn hướng, dựa trên nguyên lý chuyển động tịnh tiến giữa con trượt và ray trượt. Linh kiện cơ khí quan trọng giúp các bộ phận máy móc di chuyển mượt mà, chính xác trên một trục cố định, giảm ma sát và tăng tuổi thọ vận hành. Đây là giải pháp tối ưu không thể thiếu trong các hệ thống máy CNC, tự động hóa và robot công nghiệp hiện đại. Cùng Kỷ Nguyên Máy tham khảo chi tiết linh kiện dưới nhé!

Ảnh Thanh trượt là gì? Nguyên lý hoạt động và cơ cấu thanh trượt dẫn hướng

Thanh trượt (thanh dẫn hướng) là gì?

Thanh trượt hay còn được biết đến với tên "thanh dẫn hướng" là một thiết bị cơ khí có nhiệm vụ hỗ trợ và dẫn hướng cho các bộ phận máy móc di chuyển theo một trục cố định một cách mượt mà và chính xác. Nhờ cấu tạo đặc biệt, thanh dẫn hướng giúp giảm ma sát, đảm bảo chuyển động ổn định, đồng thời duy trì độ chính xác cao trong quá trình vận hành. Thanh trượt dẫn hướng được sử dụng phổ biến trong các hệ thống máy CNC, dây chuyền tự động hóa, robot công nghiệp và nhiều lĩnh vực yêu cầu chuyển động tuyến tính chính xác.

Cơ cấu thanh trượt dẫn hướng hoàn chỉnh

• Thanh trượt (rail/ ray trượt): Là bộ khung cố định, được chế tạo từ thép hợp kim hoặc thép không gỉ, gia công siêu cứng và có độ thẳng cao để tăng khả năng chống mài mòn và chịu tải.
• Con trượt (block trượt): Là phần chuyển động dọc theo ray trượt, trong cấu tạo chứa hệ thống bi cầu (hoặc con lăn) giúp giảm ma sát, tăng độ mượt cũng như đảm bảo tải trọng lớn.
• Hệ bi/ bạc đạn: Các viên bi hoặc con lăn bên trong con trượt giúp chuyển động lăn vừa nhẹ, vừa bền, giảm hao mòn và tiếng ồn. Ngoài ra còn các chi tiết như tấm chắn bụi, nắp che, giúp bảo vệ và duy trì tuổi thọ hệ thống.

Ảnh Cơ cấu thanh trượt dẫn hướng hoàn chỉnh

Thanh dẫn hướng được cấu tạo bởi một tổ hợp gồm một khối trượt (con trượt) chuyển động tuyến tính dọc theo thanh ray cố định. Sự tiếp xúc giữa khối trượt và thanh ray được thực hiện thông qua các viên bi lăn tuần hoàn liên tục, giúp giảm ma sát trong quá trình chuyển động. Tùy thuộc vào nhà sản xuất và thiết kế cụ thể, các viên bi này có thể được sắp xếp theo hai hoặc bốn hàng, đảm bảo độ ổn định và khả năng chịu tải khác nhau.

Trong những ứng dụng yêu cầu tải trọng lớn hoặc độ chính xác cao, con lăn thường được sử dụng thay thế cho viên bi để nâng cao độ cứng và hiệu suất làm việc.

Trên bề mặt của thanh ray, các lỗ bắt vít được bố trí tại khoảng cách đều đặn nhằm mục đích cố định chắc chắn ray vào mặt lắp đặt. Do đó, độ chính xác chuyển động tuyến tính không chỉ phụ thuộc vào chất lượng của thanh ray mà còn phụ thuộc vào độ phẳng và độ chính xác của mặt lắp đặt, đảm bảo toàn hệ thống hoạt động với độ chính xác cao.

Phân loại thanh ray dẫn hướng

1. Thanh trượt tròn dẫn hướng

Thanh trượt tròn dẫn hướng dùng để dẫn hướng chuyển động tuyến tính, có dạng trục tròn, thường được sử dụng nhiều trong các hệ thống máy móc tự động hóa, CNC, máy in 3D, máy đóng gói hoặc thiết bị nội thất. Thường được làm từ thép cứng và phủ một lớp mạ chrome chống gỉ, chống ăn mòn, đảm bảo độ bền cao và chuyển động trơn tru. Thanh ray dẫn hướng vuông là loại thiết bị dẫn hướng tuyến tính cơ khí, có tiết diện mặt cắt hình tròn và sử dụng cùng con trượt tròn.

Thanh dẫn hướng tròn được chia ra làm 3 loại được sử dụng phổ biến: thanh trượt tròn trơn, thanh trượt tròn có đế, thanh trượt tròn rỗng. 

Video thanh trượt tròn

2. Thanh ray dẫn hướng vuông

Thanh ray dẫn hướng vuông là một thiết bị cơ khí dẫn hướng tuyến tính, giúp cho các bộ phận của máy móc hoặc thiết bị chuyển động theo một đường thẳng, chính xác và êm ái.Thanh dẫn hướng vuông thường sử dụng cùng con trượt vuông, có ứng dụng nhiều trong các ngành yêu cầu cao về khả năng chịu tải. Điểm nổi bật của dòng thanh trượt dẫn hướng này là có độ cứng cao, hoạt động ổn định, đặc biệt là chịu được tải trọng lớn hơn 1.5 lần so với các dòng thanh ray trượt khác.

Ray trượt vuông được sản xuất bởi rất nhiều hãng chế tạo linh kiện dẫn hướng uy tín như: thanh trượt vuông HIWIN, ray trượt vuông THK, ray trượt TBI,…Trong đó, được ưa chuộng nhất là ray trượt HIWIN nhờ có giá thành tương đối "mềm" nhưng vẫn đảm bảo được chất lượng. Ngoài ra, thanh trượt vuông có thể tiếp cận với nhiều ứng dụng khác nhau vì sở hữu số lượng lớn mẫu mã, kích thước.

Video thanh trượt vuông

3. Thanh trượt bi

Thanh ray trượt giảm chấn là loại thanh ray được trang bị thêm bộ phận giảm chấn (thường là piston dầu hoặc phớt giảm chấn), giúp quá trình đóng/mở ngăn kéo, cánh tủ, hoặc các thiết bị cơ khí trở nên êm ái, hạn chế tiếng ồn và tránh va đập mạnh ở cuối hành trình. Loại thanh ray này thường sử dụng phổ biến nhất trong nội thất (tủ bếp, tủ áo, ngăn kéo), nhưng cũng có ứng dụng mở rộng trong thiết bị kỹ thuật, máy móc cần chuyển động tuyến tính nhẹ nhàng.

Một số dòng sản phẩm thanh trượt bi phổ biến: Ray bi 3 tầng, ray bi 3 tầng giảm chấm, ray bi nhấn mở, ray âm 2 tầng giảm chấn mở toàn phần, ray âm 3 tầng giảm chấn mở toàn phần, ray bánh xe, ray tủ cầu thang,...

Ảnh Thanh trượt bi

4. Thanh ray trượt nhôm

Thanh ray trượt nhôm là dạng thiết bị dẫn hướng tuyến tính được chế tạo chủ yếu từ hợp kim nhôm, thường dùng cho các hệ thống chuyển động nhẹ đến trung bình với yêu cầu lắp đặt linh hoạt và giảm trọng lượng tổng thể. Đặc điểm nổi bật của ray nhôm là dễ thi công, không bị gỉ sét, thẩm mỹ cao, thích hợp cho cả công nghiệp và dân dụng như chế tạo bàn cưa, nội thất, module trượt, máy chế biến gỗ, CNC mini và các ứng dụng tự động hóa nhẹ.

Một số loại tiêu biểu: Thanh ray trượt nhôm chữ U/ chữ T, ray trượt nhôm có bộ phận giảm chấn, ray nhôm module con lăn/có bi lăn,...

Ảnh Thanh ray trượt nhôm

Sự khác nhau giữa thanh dẫn hướng và ổ bi dẫn hướng

Hy vọng với những thông tin mà Kỷ Nguyên Máy vừa cung cấp về thanh trượt dẫn hướng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dòng trượt này. Ngoài ra, nếu bạn đang không biết mua thanh ray trượt ở đâu, hãy đến ngay Kỷ Nguyên Máy - đơn vị uy tín có nhiều năm kinh nghiệmn chuyên cung cấp các loại linh kiện cơ khí thanh trượt - con trượt, bộ vitme (trục vitme, đai ốc bi), gối đỡ trục,..- và liên hệ chúng tôi qua hotline 077.209.8686 để được tư vấn chi tiết và có được sản phẩm ưng ý nhất.